Προ των πυλών και επισήμως μετά τις πρόσφατες αποφάσεις (Α.1122 και Α.1123) βρίσκεται η υποχρεωτική εφαρμογή του Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής και της Ψηφιακής Παρακολούθησης Διακίνησης Αγαθών από όλες τις επιχειρήσεις στη χώρα μας.
Ενώ η ένταξη στην υποχρεωτικότητα θα είναι σταδιακή (δύο περίοδοι, αναλόγως τζίρου και ΚΑΔ), τα ορισθέντα χρονικά περιθώρια δεν θα μπορούσαν παρά να χαρακτηριστούν ως ιδιαίτερα ασφυκτικά αν ληφθεί υπόψη ότι από τον Απρίλιο του 2025, ΚΑΘΕ επιχείρηση οφείλει να εφαρμόζει Ψηφιακή Παρακολούθηση Διακίνησης Αγαθών. Και επαναλαμβάνουμε, Ψηφιακή Παρακολούθηση αγαθών, όχι απλώς ηλεκτρονική έκδοση ενός Δελτίου Αποστολής.
Από τις 28/03/2023, με την ψήφιση του Νόμου 5036 έγινε για πρώτη φορά επισήμως γνωστή η πρόθεση της Φορολογικής Διοίκησης για την υιοθέτηση και εφαρμογή του Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής. Έκτοτε, με σειρά νεότερων νόμων και αποφάσεων (Ν.5036/2023 όπως τροποποίησε τον Ν.4308/2014 (ΕΛΠ), Α.1170/2023 όπως τροποποίησε την Α.1138/2020 (MyDATA-Ηλεκτρονικά Βιβλία), Ν.5073/2023 όπως τροποποίησε τον Ν.4987/2022 (ΚΦΔ)-μετέπειτα Ν.5104/2024, Α.1122/2024, Α.1123/2024) δόθηκε πληρέστερη εικόνα των υποχρεώσεων που θα οφείλουν οι επιχειρήσεις να καλύψουν στο προσεχές διάστημα.
Οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων αναπτύσσονται σε δύο διακριτές φάσεις, τις οποίες θα παραθέσουμε συνοπτικά:
| Α’ Φάση: |
| – έκδοση παραστατικών διακίνησης με απευθείας διαβίβαση στο MyDATA και λήψη ΜΑΡΚ |
| – δυνατότητα ελέγχου των διακινήσεων κατά τη διάρκεια αυτών με τη σάρωση QR Code που απεικονίζονται στα παραστατικά διακίνησης |
Και έπειτα ακολουθεί:
| Β’ Φάση: |
| – ψηφιακή παρακολούθηση φορτώσεων/ μεταφορτώσεων, |
| – παραλαβή παραστατικών και αγαθών με τη σάρωση QR Code των παραστατικών διακίνησης, ποσοτικός και ποιοτικός έλεγχος από τον Λήπτη |
Η ένταξη των επιχειρήσεων στην Α’ Φάση θα είναι σταδιακή, σε δύο περιόδους :
- Στην πρώτη περίοδο εντάσσονται
- Τόσο οι επιχειρήσεις που παρουσίασαν ακαθάριστα έσοδα έτους 2022 υψηλότερα από 200.000 ευρώ
- Όσο και εκείνες που, ανεξαρτήτως ύψους ακαθαρίστων εσόδων, διαθέτουν ΚΑΔ με τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα έτους 2022 έναν από τον πίνακα του Άρθρου 1 της Α.1122/2024 (συνοπτικά, αφορά τομείς των ενεργειακών προϊόντων (καύσιμα), φαρμακευτικών προϊόντων και ιατρικών αναλωσίμων, οικοδομικών υλικών, καθώς και της παραγωγής, τυποποίησης και εμπορίας ελαιόκαρπου και ελαιόλαδου)
Οι επιχειρήσεις πρώτης περιόδου θα υποχρεωθούν άμεσα, από 01/12/2024, να «εγκαταλείψουν» την χειρόγραφη έκδοση Δελτίων Αποστολής και την έκδοση αθεώρητων μηχανογραφημένων Δελτίων, καθώς θα υποχρεωθούν να στέλνουν ένα-ένα τα Δελτία Αποστολής τους στο MyDATA σε πραγματικό χρόνο και πριν την έναρξη διακίνησης των αγαθών.
- Στη δεύτερη περίοδο εντάσσονται οι υπόλοιπες επιχειρήσεις με την υποχρέωση για εκείνες να ξεκινάει από 01/04/2025.
Η εφαρμογή της Β’ Φάσης εκκινεί για όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως τζίρου ή ΚΑΔ, από 01/04/2025.
Από 01/04/2025, με την έναρξη της Β’ Φάσης, γίνεται σαφές ότι, η Ψηφιακή Παρακολούθηση ΔΕΝ θα περιορίζεται μόνο στην έκδοση Ψηφιακού Δελτίου Διακίνησης. Με την ολοκλήρωση κάθε διακίνησης, τα σχετικά παραστατικά και τα αγαθά θα παραλαμβάνονται από τον Λήπτη τους, ο οποίος εν συνεχεία οφείλει
o είτε κατά τον χρόνο παραλαβής
o είτε μεταγενέστερα,
να διενεργεί ποιοτικό και ποσοτικό έλεγχο για την επιβεβαίωση των αγαθών που παραλήφθηκαν και να αποστέλλει ψηφιακά την αποδοχή ή να προβαίνει σε «ψηφιακή διόρθωση».
Η διαδικασία έχει ως εξής:
| ΣΕΙΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ | ΕΝΕΡΓΕΙΑ |
| 1η | Έκδοση παραστατικών διακίνησης |
| 2η | Διαβίβαση δεδομένων διακίνησης στο myDATA και ταυτόχρονη ενημέρωση του Λήπτη |
| 3η | Ψηφιακή παρακολούθηση διακίνησης αγαθών κατά τη διάρκεια αυτής |
| 4η | Ολοκλήρωση της διακίνησης με την παραλαβή των ψηφιακών παραστατικών και των διακινούμενων αγαθών |
| 5η | Ολοκλήρωση της διαδικασίας με τη διενέργεια ποσοτικού και ποιοτικού ελέγχου των αγαθών που παραλήφθηκαν |
Οι πρόσφατες αποφάσεις για την Ψηφιακή Παρακολούθηση Διακίνησης Αγαθών ορίζουν πλήθος ειδικών περιπτώσεων και χειρισμών με στόχο τη σωστή εφαρμογή του νέου πλαισίου από τις επιχειρήσεις, ωστόσο, στο παρόν κείμενο θα αρκεστούμε στην αναφορά των εξής κρίσιμων σημείων:
- Η Ψηφιακή Παρακολούθηση Διακίνησης Αγαθών αφορά όλες τις επιχειρήσεις. Δεν απαλλάσσονται επιχειρήσεις που εξαιρούνταν της απογραφής. Δεν απαλλάσσονται επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες. Δεν απαλλάσσονται ούτε οι αγρότες κανονικού καθεστώτος ούτε τα Νομικά Πρόσωπα Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα.
- Μετά την ενεργοποίηση της Β’ Φάσης (δηλαδή από 01/04/2025) κάθε επιχείρηση:
- σε περίπτωση παραλαβής αγαθών από προμηθευτή εσωτερικού, θα οφείλει να διαβιβάζει στο myDATA, την αποδοχή της παραλαβής μέσω σάρωσης του QR code των παραστατικών διακίνησης, σε πραγματικό χρόνο που αντιστοιχεί στον χρόνο ολοκλήρωσης της παραλαβής των σχετικών αγαθών.
- σε περίπτωση παραλαβής αγαθών από προμηθευτή εξωτερικού, θα οφείλει να διαβιβάζει στο myDATA μέχρι την εικοστή (20η) ημέρα του επόμενου μήνα, από την ημέρα έκδοσης του τιμολογίου, σχετικό Δελτίο Ποσοτικής Παραλαβής – καθώς ο αλλοδαπός προμηθευτής δεν αποστέλλει δεδομένα στο MyDATA, άρα την πληροφορία διακίνησης καλείται να αποστείλει η ελληνική επιχείρηση.
- στην περίπτωση παραλαβής αγαθών για τα οποία διαπιστώθηκαν αποκλίσεις (πλεονάσματα – ελλείμματα), θα οφείλει να διαβιβάζει στο myDATA, παραστατικά διακίνησης άνευ αξίας εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την ημερομηνία διακίνησής τους.
- Από την έκδοση Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής θα εξαιρούνται από 01/04/2025 οι εξής:
1) αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α,
2) η διακίνηση από τους τεχνικούς των εργαλείων και μηχανημάτων τους,
3) η διακίνηση που διενεργείται από τα γραφεία τελετών και έχει σχέση με το αντικείμενο των εργασιών των εν λόγω γραφείων με τα ειδικά διασκευασμένα αυτοκίνητά τους,
4) η διακίνηση παγίων και λοιπού κινητού εξοπλισμού σε περίπτωση μεταφοράς επαγγελματικής εγκατάστασης της επιχείρησης
Μέσω του εγχειρήματος αυτού, η Φορολογική Διοίκηση στοχεύει στην ψηφιακή παρακολούθηση της διακίνησης των αγαθών για την τεκμηρίωση των διακινήσεων, καθώς και τη συγκέντρωση και αξιοποίηση πληροφοριών, με σκοπό τη φορολογική συμμόρφωση των επιχειρήσεων.
Επιγραμματικά αναφέρουμε ότι στη Β’ Φάση ενεργοποιούνται πλήρως οι διαδικασίες φόρτωσης, μεταφόρτωσης, παραλαβής, ποιοτικού και ποσοτικού ελέγχου καθώς και οι λοιπές διαδικασίες της ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών. Δεν θα επεκταθούμε σε ανάλυση του τρόπου διαχείρισης της διακίνησης όταν μεσολαβούν τρίτα μέρη (μεταφορικές, 3pl, courier κτλ) όπου τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο σύνθετα, με υποχρέωση κατανομής ρόλων (Αποστολέας-Αποστολέας Τρίτος-Μεταφορέας-Παραλήπτης-Παραλήπτης Τρίτος) που επίσης θα πρέπει να αποτυπώνονται ψηφιακά, καθώς σκοπός του παρόντος είναι να αποδώσει τη «γενική» εικόνα χωρίς καταφυγή σε τεχνικές λεπτομέρειες.
Επειδή κάθε υποχρεωτικότητα συνοδεύεται και από σχετικά πρόστιμα «μη συμμόρφωσης», παραθέτουμε σχετικό πίνακα παραβάσεων Μη διαβίβασης Ψηφιακών Παραστατικών Διακίνησης (Ψ.Π.Δ.) και εκπρόθεσμης διαβίβασης
| ΠΑΡΑΒΑΣΗ | ΠΡΟΣΤΙΜΟ | ΑΝΩΤΑΤΟ ΟΡΙΟ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ |
| Μη διαβίβαση Ψ.Π.Δ | 100 ευρώ για κάθε παράβαση μη διαβίβασης | έως 500 ευρώ σε ημερήσια βάση και έως 20.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος |
| ΠΑΡΑΒΑΣΗ | ΠΡΟΣΤΙΜΟ |
| Εκπρόθεσμη διαβίβαση Ψ.Π.Δ. | 50% του αντίστοιχου προστίμου που προβλέπεται σε περίπτωση μη διαβίβασης (δηλαδή 50 ευρώ ανά παραστατικό και με ημερήσιο ανώτατο όριο προστίμου 500 ευρώ και ετήσιο ανώτατο όριο προστίμου 20.000 ευρώ)
|
Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω πρόστιμα Μη διαβίβασης Ψηφιακών Παραστατικών Διακίνησης και εκπρόθεσμης διαβίβασης έχουν θεσμοθετηθεί αλλά δεν έχουν τεθεί ακόμα σε ισχύ
Εν κατακλείδι, γίνεται αντιληπτό ότι αν οι διατάξεις δεν τροποποιηθούν αλλά αποτελέσουν την αυριανή πραγματικότητα, οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους θα έρθουν αντιμέτωπες με ακόμη υψηλότερα διαχειριστικά κόστη τόσο εσωτερικής αναδιοργάνωσης, όσο αύξησης εργατικού κόστους, ιδίως για όσες καταφύγουν επί τούτου σε προσλήψεις νέου προσωπικού, σε μια περίοδο που αρκετές από αυτές εξακολουθούν να βουλιάζουν στα απόνερα της πρόσφατης αλματώδους αύξησης των τιμών των υλών, του μισθολογικού κόστους, αλλά και του κόστους επενδύσεων εκσυγχρονισμού προς συμμόρφωση πολλές φορές με προηγούμενες φορολογικές και εργατικές διατάξεις (ηλεκτρονική τιμολόγηση, πάροχοι σε δημόσιες συμβάσεις, διασυνδέσεις και αντικαταστάσεις POS, Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας κτλ).
Βουρβαχάκης Στέλιος*
Οικονομολόγος – Λογιστής Α’ Τάξης
MSc Λογιστικής & Ελεγκτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών
ΜΕΤΚΕΛ, Ι.Ε Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών
CertIFRS, ACCA
*Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικές σελίδες και περιοδικά, όπως e-forologia, taxvoice, magazine Epsilon Net, κ.α