Το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ)

Το ΤΕΚΑ

αποτελεί μέρος του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης,

απευθύνεται ιδίως ή κατά κύριο λόγο στους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας και

σταδιακά πρόκειται να αντικαταστήσει την υφιστάμενη επικουρική ασφάλιση

oι παροχές του ΤΕΚΑ συμπληρώνουν την κύρια σύνταξη.

Η συλλογή των εισφορών υπέρ ΤΕΚΑ γίνεται από τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ)

Οι εισφορές ασφαλισμένου και εργοδότη πιστώνονται στον ατομικό λογαριασμό του ασφαλισμένου, στον οποίο κάθε ασφαλισμένος έχει διαρκή πρόσβαση μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας MyTEKA.

Το ΤΕΚΑ είναι αρμόδιο για την παρακολούθηση των ταμειακών καταβολών, για την πίστωση των ατομικών λογαριασμών, για την επένδυση των σωρευμένων κεφαλαίων στους ατομικούς λογαριασμούς και για τις συνταξιοδοτικές παροχές.

Το κεφάλαιο, αποτελούμενο από τις συσσωρευμένες εισφορές, επενδύεται και οι αποδόσεις πιστώνονται και πάλι στον ατομικό λογαριασμό του ασφαλισμένου.

Στο τέλος του εργασιακού βίου, το σωρευμένο κεφάλαιο, δηλαδή το άθροισμα εισφορών και αποδόσεων, μετατρέπεται σε ισόβια μηνιαία επικουρική σύνταξη. Στο νέο σύστημα προβλέπονται επίσης συντάξεις λόγω αναπηρίας και θανάτου.

• Στόχοι

Μέσω της μετάβασης στο νέο σύστημα κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης επιδιώκεται:

• Η διασφάλιση υψηλότερων επικουρικών συντάξεων για τους νέους ασφαλισμένους.
• Η ενίσχυση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος.
• Η συμβολή στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μέσω της επένδυσης τμήματος των εισφορών του Ταμείου στην εγχώρια αγορά.

• Υπαγωγή

3.1 Υποχρεωτική υπαγωγή

Από 1.1.2022 εντάσσονται υποχρεωτικά στο ΤΕΚΑ όλοι οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας, εφόσον δραστηριοποιούνται σε επαγγελματικό κλάδο που έχει υποχρέωση υπαγωγής στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.

Ως νεοεισερχόμενοι νοούνται όσοι στις 31.12.2021 δεν είχαν αναλάβει ποτέ στο παρελθόν ασφαλιστέα ως προς την κύρια σύνταξη ιδιότητα.

Στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης υπάγονται υποχρεωτικά όλοι οι μισθωτοί του δημοσίου, καθώς και οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι θα υπάγονταν υποχρεωτικά στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.

Από τους μη μισθωτούς, υπάγονται υποχρεωτικά στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης

• οι αυτοαπασχολούμενοι δικηγόροι,
• συμβολαιογράφοι και μηχανικοί, καθώς και
• ορισμένες κατηγόριες ελεύθερων επαγγελματιών (βλ. Εγκύκλιος 37/2020 ΕΦΚΑ)

3.2 Προαιρετική υπαγωγή

Από 1.1.2023 έως 31.12.2023, οι ήδη ασφαλισμένοι στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ με ηλικία κάτω των 35 ετών (γεννημένοι από 1.1.1987 και μετά) μπορούν προαιρετικά να επιλέξουν αλλαγή ταμείου επικουρικής ασφάλισης και να μεταβούν στο ΤΕΚΑ.

Επιπλέον, από 1.1.2023 μπορούν προαιρετικά να υπαχθούν

• οι αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί,
• οι ασκούντες επάγγελμα υπαγόμενο στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ, καθώς και
• πρόσωπα που βάσει ειδικής ή γενικής διάταξης εξαιρούνται από την υποχρεωτική υπαγωγή στην ασφάλιση άλλων φορέων επικουρικής ασφάλισης,

εφόσον κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής τους δεν έχουν συμπληρώσει το 35ο έτος της ηλικίας τους.

• Εισφορές

Οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης

• συλλέγονται από τον e-ΕΦΚΑ,
• αποδίδονται στο ΤΕΚΑ και
• πιστώνονται στους ατομικούς λογαριασμούς των ασφαλισμένων.

Το ύψος των εισφορών για τους μισθωτούς, διαμορφώνεται σε ποσοστό 3,25% για τον εργοδότη και 3,25% για τον εργαζόμενο.

Από 1.6.2022 και εφεξής διαμορφώνεται σε 3% για τον καθένα, σύμφωνα με τα όσα ισχύουν και για την επικουρική ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ.

Οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης των μη μισθωτών ασφαλισμένων για το ΤΕΚΑ είναι ίδιες με τις εισφορές του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.

Το ύψος των μηνιαίων εισφορών καθορίζεται μέσω της ασφαλιστικής κατηγορίας (τρεις για τον κλάδο της επικουρικής ασφάλισης), στην οποία υπάγεται ο ασφαλισμένος μετά από δική του επιλογή, ως εξής:

Ασφαλιστική κατηγορία	Μηνιαία εισφορά επικουρικής ασφάλισης έως 31.5.2022
1η	42 €
2η	51 €
3η	61 €

Ασφαλιστική κατηγορία	Μηνιαία εισφορά επικουρικής ασφάλισης από 1.6.2022
1η	39 €
2η	47 €
3η	56 €

Σημειώνεται ότι οι έμμισθοι δικηγόροι και οι μισθωτοί μηχανικοί καταβάλλουν εισφορές επικουρικής ασφάλισης βάσει των ασφαλιστικών κατηγοριών και όχι ως ποσοστό επί των αποδοχών τους. Τα ανωτέρω ποσά της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς επιμερίζονται κατά 50% στον εντολέα (στην περίπτωση των εμμίσθων δικηγόρων) ή στον εργοδότη και κατά 50% στον ασφαλισμένο.

• Παροχές

Στο νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης καλύπτονται οι κίνδυνοι γήρατος, ασθένειας και θανάτου.

5.1 Σύνταξη λόγω γήρατος 

Α) Προϋποθέσεις θεμελίωσης
Το ΤΕΚΑ ακολουθεί τους γενικούς κανόνες θεμελίωσης σύνταξης γήρατος.

Οι ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης στο ΤΕΚΑ δικαιούνται ισόβια μηνιαία επικουρική σύνταξη γήρατος.

Στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης, οι καταβληθείσες εισφορές του επιστρέφονται κατά τη συμπλήρωση του γενικού ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης (67ο έτος ηλικίας). 

Β) Διαδικασία απονομής
Η απόφαση της επικουρικής σύνταξης ακολουθεί την έκδοση της απόφασης της κύριας σύνταξης. Το ΤΕΚΑ ενημερώνεται αυτόματα από τον e-ΕΦΚΑ και προχωρά άμεσα στην έκδοση της απόφασης της επικουρικής σύνταξης.

Γ) Υπολογισμός επικουρικής σύνταξης γήρατος
Η επικουρική σύνταξη γήρατος χορηγείται ισόβια και υπολογίζεται στη βάση

1. των καταβληθεισών εισφορών,
2. των αποδόσεων των επενδύσεων και
3. του στατιστικού μέσου προσδόκιμου ζωής.

5.2 Σύνταξη λόγω αναπηρίας 

Το Ταμείο χορηγεί συντάξεις αναπηρίας και υπολογίζεται με βάση το ποσό που έχει σωρεύσει ο ασφαλισμένος στον ατομικό του λογαριασμό.

  5.3 Σύνταξη λόγω θανάτου

Το ΤΕΚΑ χορηγεί επικουρική σύνταξη στα δικαιοδόχα μέλη στις περιπτώσεις θανάτου συνταξιούχου και ασφαλισμένου.

Α. Επικουρική σύνταξη λόγω θανάτου συνταξιούχου: Υπολογίζεται ως ποσοστό της επικουρικής που λάμβανε ο θανών συνταξιούχος με τους ίδιους ακριβώς όρους που ισχύουν και σήμερα (άρθρο 20 Ν. 4387/2016, όπως ισχύει).

Β. Επικουρική σύνταξη λόγω θανάτου ασφαλισμένου: Υπολογίζεται με βάση το ποσό που έχει σωρεύσει ο ασφαλισμένος στον ατομικό του λογαριασμό.

6. Εγγυήσεις

Εγγύηση μη αρνητικών αποδόσεων επενδύσεων

το κράτος εγγυάται το συνολικό κεφάλαιο, δηλαδή το σύνολο των εισφορών που καταβάλλονται από τους ασφαλισμένους και/ή τον εργοδότη τους.

Κατά συνέπεια, απονέμεται στους ασφαλισμένους επικουρική σύνταξη τουλάχιστον ίση με αυτή που αντιστοιχεί στις εισφορές τις οποίες κατέβαλαν.

Με τον τρόπο αυτό, οι ασφαλισμένοι του ΤΕΚΑ απολαμβάνουν την πλέον αποτελεσματική προστασία απέναντι στον επενδυτικό κίνδυνο. 

7. Εισαγωγή

Οι εισφορές που σωρεύονται στον ατομικό συνταξιοδοτικό λογαριασμό επενδύονται για μακρύ χρονικό διάστημα, αντίστοιχο του εργασιακού βίου.

Οι εισφορές των ασφαλισμένων επενδύονται σε ευρέως διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια καταθετικών, ομολογιακών και μετοχικών επενδυτικών προϊόντων.

8. Ευθύνη και δεσμεύσεις

Η ευθύνη της διαχείρισης και επένδυσης των εισφορών ανήκει αποκλειστικά στο νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ).

Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΕΚΑ, φέρει και την τελική ευθύνη των επενδύσεων

Η Διεύθυνση Επενδύσεων του ΤΕΚΑ, υλοποιεί την καθορισμένη επενδυτική στρατηγική με τον βέλτιστο τρόπο για το συμφέρον των ασφαλισμένων.

Η Διεύθυνση Διαχείρισης Κινδύνων του ΤΕΚΑ έχει την ευθύνη της διαχείρισης του ρίσκου των επενδύσεων των ασφαλισμένων.

9. Φάσεις ανάπτυξης επενδυτικής λειτουργίας

Η επενδυτική λειτουργία του Ταμείου αναπτύσσεται σταδιακά σε τρεις περιόδους.

9.1 ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Κατά την πρώτη μεταβατική περίοδο, οι εισφορές των ασφαλισμένων επενδύονται σε χρηματοοικονομικά προϊόντα πολύ χαμηλού κινδύνου (υψηλότοκες καταθέσεις του Κοινού Κεφαλαίου των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου).

Εκτιμώμενος χρόνος διάρκειας της μεταβατικής περιόδου είναι από τον Ιανουάριο 2022 έως και 6 μήνες μετά τον ορισμό του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου.

9.2 ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Κατά τη δεύτερη περίοδο, προσφέρεται στους ασφαλισμένους το προκαθορισμένο (default) χαρτοφυλάκιο με επενδύσεις σε ένα διευρυμένο και διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο αξιογράφων. Στην πράξη, σε αυτήν τη φάση όλοι οι ασφαλισμένοι έχουν τον ίδιο τύπο χαρτοφυλακίου λόγω του ομοιόμορφου/παραπλήσιου της ηλικίας τους.

9.3 ΤΡΙΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Κατά την τρίτη περίοδο (από τις αρχές 2025 και εφεξής), μετά και την προσθήκη των προαιρετικά ασφαλισμένων στο ΤΕΚΑ (όσων γεννήθηκαν μετά την 1.1.1987), η δομή κύκλου ζωής στο default χαρτοφυλάκιο αποκτά και λειτουργική διάσταση.

Δηλαδή, τα χαρτοφυλάκια των ασφαλισμένων θα διαφοροποιούνται στο επίπεδο ρίσκου ανάλογα με την ηλικία τους, και θα δίδεται η δυνατότητα επιλογής του επιπέδου κινδύνου που είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν

10. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΩΝ

Το ΤΕΚΑ προσφέρει (κατά την τρίτη περίοδο) στους ασφαλισμένους έναν μικρό αριθμό κατάλληλα διαμορφωμένων συνταξιοδοτικών προϊόντων (επενδυτικών χαρτοφυλακίων) διαβαθμισμένου ρίσκου (επιθετικό-ισορροπημένο-συντηρητικό) για εκείνους τους ασφαλισμένους που επιθυμούν να επιλέγουν και να ρυθμίζουν μόνοι τους το επίπεδο κινδύνου των συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεών τους.

Ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέξει το συνταξιοδοτικό προϊόν όπου θα τοποθετούνται οι εισφορές του μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας MyTEKA, ενώ εάν το επιθυμεί, θα έχει τη δυνατότητα να μεταβάλλει την επιλογή του κάθε τρία χρόνια.

11. ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΟ (DEFAULT) ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ

H επιλογή συνταξιοδοτικού προϊόντος είναι προαιρετική. Ο ασφαλισμένος κατατάσσεται αυτομάτως στο προκαθορισμένο (default) προϊόν και μπορεί μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας MyTΕΚΑ να επιλέξει διαφορετικό συνταξιοδοτικό προϊόν.

Το προκαθορισμένο (default) συνταξιοδοτικό προϊόν είναι το βασικό συνταξιοδοτικό προϊόν που προσφέρεται στους ασφαλισμένους του ΤΕΚΑ και το οποίο συνδυάζει το κατάλληλο μείγμα κινδύνου, απόδοσης και ασφάλειας για όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου ενός τυπικού ασφαλισμένου, χωρίς ο ίδιος να χρειάζεται να ασχοληθεί περισσότερο με τη διαχείριση των εισφορών του.

12. ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ

Ο ατομικός λογαριασμός είναι ο προσωποποιημένος συνταξιοδοτικός λογαριασμός, στον οποίο σωρεύονται

1. οι εισφορές και
2. οι αποδόσεις

των επενδύσεων των εισφορών των ασφαλισμένων.

Η επικουρική σύνταξη υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού των εισφορών και των αποδόσεων στον ατομικό λογαριασμό. Όσο περισσότερα κεφάλαια έχουν σωρευτεί, τόσο υψηλότερη η επικουρική σύνταξη.

13. MYTEKA

Το MyTΕΚΑ είναι η ενημερωτική ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΤΕΚΑ και θα είναι διαθέσιμη εντός του πρώτου εξαμήνου του 2022. Μέσω του MyTEKA, οι ασφαλισμένοι αποκτούν πρόσβαση στον ατομικό λογαριασμό τους.

Στον ατομικό λογαριασμό παρέχονται αναλυτικές πληροφορίες για

• την εξέλιξη των αποταμιεύσεων,
• τις εισφορές που έχουν καταβληθεί,
• τις αποδόσεις των επενδύσεων